La ville de Siem Reap – Le plan de sauvegarde et de mise en valeur

ស្លាយទី១៖ ដំបូងខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតនិយាយអំពីបេតិកភណ្ឌក្រុងនៅសម័យអាណានិគម។ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលសម្បូរទៅដោយបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រូបី និងអរូបី។ រមណីយដ្ឋានចំនួន៣ ត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក ក្នុងនោះមានរមណីយដ្ឋានបុរាណវិទ្យាអង្គរ ប្រាសាទព្រះវិហារ នៅឆ្នាំ២០០៨ និងកាលពីពេលថ្មីៗនេះ នៅខែ     កក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រុមប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក។ បេតិកភណ្ឌទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែត្រូវបានគេស្គាល់ និងល្បីល្បាញជាអន្តរជាតិ។ ផ្ទុយទៅវិញ បេតិកភណ្ឌនៅសតវត្សរ៍ទី២០ មិនសូវមានគេស្គាល់ទេ។ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈកម្ពុជា ដោយធ្វើការសហការយ៉ាងស្អិតរមួតជាមួយប្រទេសបារាំង និងក្រសួងការបរទេស និងអភិវឌ្ឍន៍ ក្រសួងវប្បធម៌ និងគមនាគមន៍បារំាង ព្រមទាំងស្ថានទូតបារំាងប្រចាំកម្ពុជា បានបង្កើតក្រុមការងារ មន្ត្រីថ្នាក់ក្រសួងមួយ រួមមានស្ថាបត្យករ បុរាណវិទូ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៥មក នៅក្នុងវិស័យអភិរក្ស និង ជួសជុលបេតិកភណ្ឌ សំណង់សតវត្សរ៍ទី២០។ ក្រុមការងារនេះធ្វើការលើសារពើភណ្ឌ បេតិកភណ្ឌ នៅសម័យអាណាព្យាបាលបារំាងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ក្រុមនេះបានផ្តល់ប្រឹក្សាក្នុងការងារជួសជុលផ្សេងៗ ព្រមទាំងបានធ្វើសំណើប្លង់អភិរក្ស និងលើកតម្លៃសង្កាត់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ល។ យោងតាមបទពិសោធន៍របស់ក្រុមការងារនេះ ពួកគេក៏បានធ្វើការផងដែរទៅលើប្លង់អភិរក្សនៃសង្កាត់ចាស់ៗនៃទីក្រុងសៀមរាប និងមានការបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិករបស់នាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍បេតិកភណ្ឌក្រុងរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។ ខ្ញុំនឹងបង្ហាញលម្អិតអំពីការងារនេះនៅក្នុងស្លាយជាបន្តបន្ទាប់។

ស្លាយលេខ ២៖ បេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ

ដូចដែលខ្ញុំបានលើកឡើងពីខាងដើម មជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌស្ថិតក្រោមក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ មាន ២អង្គភាព ទីមួយ គឺសាលាបេតិកភណ្ឌដែលបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ២០០៧ និងអង្គភាពមួយទៀតគឺបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌដែលបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ២០០៥ នៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃគម្រោងចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងស្ថានទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជា (គម្រោងមូលនិធិសាមគ្គីភាពជាអត្ថិភាព)។

គោលបំណងនៃបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ គឺធ្វើឲ្យគេស្គាល់បេតិកភណ្ឌកម្ពុជា ជាពិសេសបេតិកភណ្ឌក្រោយសម័យអង្គរ ដើម្បីធានាឲ្យបាននូវការការពារ និងអភិរក្សបេតិកភណ្ឌទាំងនោះ។

បេតិកភណ្ឌទាំងនោះ គឺជាបេតិកភណ្ឌក្រុង បេតិកភណ្ឌសាសនា និងបេតិកភណ្ឌបុរាណរបស់អ្នកស្រុក។

ស្លាយលេខ៣៖ ការងារដំបូងត្រូវធ្វើដោយការធ្វើអត្តសញ្ញាណកម្មយ៉ាងម៉ត់ចត់ និងការធ្វើបញ្ជីសារពើភណ្ឌបែបវិទ្យាសាស្ត្រ។ ឧទាហរណ៍ដែលខ្ញុំបង្ហាញនៅទីនេះ គឺការចុះទៅពិនិត្យមើលអគារបេតិកភណ្ឌនៅក្នុងអតីតសង្កាត់ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ សលកបត្របញ្ជីសារពើភណ្ឌពិពណ៌នាអំពីការរៀបចំបែងចែកដីទៅតាមសំណង់អគារ៖ ទីតាំង ការបែងចែកមុខងារ សម្ភារ និងបច្ចេកទេសសំណង់ ព្រមទាំងស្ថានភាពអភិរក្សនៃសំណង់នីមួយៗ។

ស្លាយលេខ៤៖ គោលដៅចុងក្រោយនៃការងារនេះ គឺបង្កើតឧបករណ៍សម្រាប់ធ្វើការអភិរក្ស។ នៅក្នុងវិស័យបេតិកភណ្ឌក្រុង ត្រូវមានប្លង់អភិរក្សដែលអាចធ្វើបានក្រោយពីមានដំណើរការវិភាគដ៏យូរ ដោយឆ្លងកាត់តាមការរៀបចំឯកសារ ការសិក្សា ឋានៈលេខាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងការធ្វើជំរឿន ក៏ដូចជាការកំណត់ កាលបរិច្ឆេទ។

ស្លាយលេខ៥៖ ជំនាញដែលយើងទទួលបាននេះ អនុញ្ញាតឲ្យបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌផ្តល់នូវប្រឹក្សានានាដល់បុគ្គលឯកជន ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំ ដើម្បីធ្វើសេចក្តីសម្រេចនៅលើគម្រោងជាក់លាក់ ដូចជាការជួសជុលអគារណាមួយ ឧទាហរណ៍នៅទីនេះ គឺអគារឆ្នាំ១៩១៨ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។

ស្លាយលេខ៦៖ ឬអគារនៅមជ្ឈមណ្ឌលសោតទស្សបុប្ផាណា ដែលជារបស់ក្រសួង វប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ គឺបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ ជាអ្នកទទួលកិច្ចការងារជួសជុល និងរៀបចំផ្សេងៗ។

ស្លាយលេខ៧៖ តាមរយៈលក្ខន្តិកៈរបស់ខ្លួនដែលស្ថិតនៅក្រោមឱវាទមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌ តួនាទីសំខាន់មួយរបស់បេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ គឺការផ្ទេរសមត្ថភាពជូនមន្ត្រីស្ថាប័ននៅតាមខេត្តនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គម្រោងផ្សារចាស់ ដែលដឹកនាំដោយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានឹងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍បារាំង ពិតជាត្រូវយ៉ាងពិតប្រាកដទៅនឹងសមត្ថភាព និងជំនាញរបស់បេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ និងឆ្លើយតបទៅនឹងតួនាទីរបស់ខ្លួនដែលជាស្ថាប័នបណ្តុះបណ្តាល។

តួនាទីដែលត្រូវបានកំណត់ជូនបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ គឺមាន២៖

• បង្កើតប្លង់អភិរក្សសង្កាត់ផ្សារចាស់
• បណ្តុះបណ្តាលក្រុមការងារមួយក្រុមរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា (នាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍បេតិកភណ្ឌក្រុង)

រយៈពេលនៃបេសសកម្ម៖ ១ឆ្នាំ បន្ត ៣ខែ

ស្លាយលេខ៨៖ លទ្ធផលនៃការសិក្សាអំពីផ្សារចាស់

ខ្ញុំនឹងបង្ហាញជូនអ្នកទាំងអស់គ្នាត្រួសៗអំពីលទ្ធផលនៃការសិក្សាអំពីផ្សារចាស់ ក្រោមម៉ុមចំនួន៣៖

• ចំណេះដឹង៖ ការបង្កើនចំណេះដឹងតាមរយៈការបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់នូវឋានៈលេខាប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃសង្កាត់ផ្សារចាស់
• ការគ្រប់គ្រង៖ ការបង្កើតឧបករណ៍គ្រប់គ្រងសង្កាត់ផ្សារចាស់
• ការបណ្តុះបណ្តាល៖ បទពិសោធន៍ដំបូងមួយនៅក្នុងវិស័យនេះ ក្នុងការផ្ទេរជំនាញពីខ្មែរទៅខ្មែរ

ស្លាយលេខ៩៖ ដំបូងគឺចំណេះដឹង

ការសិក្សាដែលធ្វើឡើងដោយបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ បានបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់នូវឋានៈលេខាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសង្កាត់ផ្សារចាស់។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើផែនទី និងរូបថត គឺមានការលំបាកគួរសម ដោយសារភាគច្រើននៃឯកសារត្រូវបានបំផ្លាញនៅក្នុងសម័យសង្គ្រាម។ ប៉ុន្តែ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី យើងបានរកឃើញប្លង់នៃគម្រោងរៀបចំក្រុងដែលធ្វើឡើងនៅឆ្នាំ១៩២០ ហើយដែលបង្ហាញនូវការបែងចែកសង្កាត់ជា ៣ ផ្នែកជាបន្តបន្ទាប់៖ សង្កាត់ទី១ គឺជាសង្កាត់ពាណិជ្ជកម្មដែលមានផ្សារមួយ ទី២ គឺសង្កាត់ស្នាក់នៅ ទី៣ គឺសង្កាត់រដ្ឋបាល។

ទិន្នន័យទាំងនេះ មិនទាន់ផ្សព្វផ្សាយនៅឡើយទេរហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ។

ទិន្នន័យទាំងនេះ បង្ហាញថា សង្កាត់ផ្សារចាស់ត្រូវបានកសាងឡើងតាំងពីដំបូងនៅឆ្នាំ ១៩២០ ទៅតាមប្លង់មួយច្បាស់លាស់ ជាប្រភេទសង្កាត់ដែលមានផ្ទះស្នាក់នៅ ដែលស្របទៅតាមភាពសមហេតុផលជាទូទៅនៃការអភិវឌ្ឍន៍ក្រុងសៀមរាប។

ស្លាយទី១០៖ ការកំណត់បរិវេណតំបន់សិក្សា

នៅពេលដែលបរិវេណតំបន់សិក្សាត្រូវបានកំណត់រួចហើយ គេត្រូវធ្វើអត្តសញ្ញាណកម្មដីឡូផ្សេងៗដែលមាននៅក្នុងបរិវេណនោះ។ រាល់ឡូនីមួយៗត្រូវបានចុះឈ្មោះទៅតាមលំដាប់លំដោយនៃអក្ខរក្រម ពីអក្សរ A ទៅអក្សរ K។ បន្ទាប់មក នៅក្នុងឡូត៍នីមួយៗមានចែកចេញជាប្លុក។ ប្លុកនីមួយៗត្រូវបានកំណត់សម្គាល់ដោយលេខរ៉ូម៉ាំង៖ I, II, III។ល។ នៅពេលដែលមានដីឡូជាច្រើននៅក្នុងប្លុកមួយ ពេលនោះដីឡូ នីមួយៗត្រូវបានកំណត់សម្គាល់ដោយលេខឡាតាំង គឺ 1, 2, 3។ល។

ស្លាយលេខ១១៖ ប្រភេទនៃបេតិកភណ្ឌក្រុងនៅសង្កាត់ផ្សារចាស់ ការសិក្សាអំពីបេតិកភណ្ឌទាំងនេះបានបង្ហាញថា ទស្សនាទាននៃការកសាង គឺផ្តោតទៅលើម៉ូតផ្ទះល្វែងជាប់ៗគ្នា ដូច្នេះយើងឃើញថាមានការចាំបាច់ត្រូវប្តូរសលកបត្រពីផ្ទះនីមួយៗ ទៅជាសលកបត្រសម្រាប់ប្លុកអគារទៅវិញ បន្ទាប់មក គឺសលកបត្រ សម្រាប់ឡូនីមួយៗ។ កម្មវិធីនៃការធ្វើជំរឿនត្រូវបានអនុវត្តក្នុងកម្រិត៣ ផ្សេងគ្នា៖ សលកបត្រជំរឿនទូទៅ សលកបត្រធ្វើបញ្ជីសារពើភណ្ឌបែបសាមញ្ញ និងសលកបត្រធ្វើបញ្ជីសារពើភណ្ឌលម្អិត។ សលកបត្រជំរឿនគឺជាជំហ៊ានទីមួយក្នុងការបង្កើតប្លង់អភិរក្ស។ សលកបត្រនេះ អនុញ្ញាតឲ្យយើងវាយតម្លៃលើសម័យកាលនៃការសាងសង់អគារ និងលើសំណើធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ដំបូង ទៅតាមលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗដូចខាងក្រោម៖

• ពិនិត្យលើគោលបំណង និងកម្រិតនៃការកសាងអគារ ទស្សនាទានរបស់វា និងស្ទីលស្ថាបត្យកម្មរបស់វា។
• ធ្វើសម្រង់អំពីស្ថានភាពក្រុងនៃអគារនីមួយៗ ពិនិត្យមើលថាតើអគារមួយនោះដូចអគារផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្លុកតែមួយ ឬក៏ជាអគារកម្រណាមួយនៅក្នុងប្លុក និងផ្ទះជិតៗនោះ ពិនិត្យមើលលើទីតាំងរបស់វានៅក្នុងទិសដៅ​វែងឆ្ងាយ ឬក៏ជាផ្ទះនៅកាច់ជ្រុងនៃដីឡូណាមួយ។ លក្ខខណ្ឌនេះ ដើរតួនាទីពិសេសសម្រាប់កំណត់កម្រិតនៃការការពារ។

ស្លាយលេខ១២៖

ការវិភាគសលកបត្រជំរឿនបានអនុញ្ញាតឲ្យយើងមើលឃើញច្បាស់ នូវគោលការណ៍នៃការកសាងសង្កាត់នេះ៖

• គំរូរនៃអគារស្នាក់នៅ៖ បែបផ្ទះល្វែង
• បែបផែន៖ មានគោលបំណងសម្រាប់ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម លក់ដូរ
• លក្ខណៈនៃផ្ទះល្វែង៖ មានមុខងារចម្រុះ

ស្លាយលេខ១៣៖

ផ្ទះល្វែងមួយទទឹង ៤ម៉ែត្រ មានផ្នែកខាងមុខជាប់នឹងផ្លូវ និងអគារកណ្តាល ព្រមទាំងទីធ្លាមួយនៅខាងក្នុង និងមានផ្នែកនៅខាងក្រោយមួយទៀត។ មុខងារនៅផ្ទះល្វែងគឺសាមញ្ញ ផ្នែកធំជាងគេគឺសម្រាប់លក់ដូរនៅជាន់ខាងក្រោម ហើយនៅជាន់ខាងលើសម្រាប់ការស្នាក់នៅ។ ចំណែកឯផ្នែកនៅខាងក្រោយ គឺសម្រាប់ធ្វើជាចង្ក្រានបាយ និងបន្ទប់ទឹក។

ស្លាយលេខ១៤៖ ឋានៈលេខានៃសំណង់

ប្រភេទនៃអគារដែលគេសាងសង់ឡើង គឺមានជាជួរៗទៅតាមក្បួនច្បាប់ម៉ត់ចត់នៃការរៀបចំផ្នែកខាងក្នុង ក្នុងនោះគេឃើញមានការចាំបាច់ផ្នែកអនាម័យ៖

• ផ្ទះធំមានច្រកចំហៀង ឬក៏គ្មាន
• ទីធ្លានៅខាងក្នុងកណ្តាល
• ផ្នែកខាងក្រោយសម្រាប់ធ្វើជាផ្ទះបាយ និងបន្ទប់ទឹក
• សង្កាត់នេះមានផ្ទះ ៣ប្រភេទ ដែលក្នុងមួយប្រភេទៗមានផ្ទះខុសៗគ្នា ២ ទៅ ៣ ទម្រង់ទៀត។

ស្លាយលេខ១៥៖

លទ្ធផលនៃការសិក្សាអនុញ្ញាតឲ្យយើងបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីដំបូង ប្លង់រូបនីយកម្ម និងសំណង់នានា ត្រូវបានធ្វើទៅតាមក្បួនច្បាប់ ឬក៏ទៅតាមនិយាមមួយដ៏ម៉ត់ចត់ បង្កើតឡើងដោយគោរពតាម៖

• គំនូសដូចៗគ្នាទៅតាមបណ្តោយផ្លូវ និងដីឡូ។

ប្លង់ដីនីមួយៗមានទទឹង៤ម៉ែត្រ និងអនុញ្ញាតឲ្យគេសាងសង់ផ្ទះនៅជុំវិញទីតាំងកណ្តាលសំខាន់មួយ៖

• ការបង្កើតសំណង់តាមបណ្តោយផ្លូវធំៗ ២
• បន្ទាប់មក មានគំនូសតូចៗ ដែលបង្កើតជាផ្លូវតូចៗដែរ

និងអនុញ្ញាតឲ្យគេកំណត់យ៉ាងច្បាស់លាស់នូវការសាងសង់សំណង់ផ្ទះនានា។

ស្លាយលេខ១៦៖

ប្លង់នៃការរៀបចំសង្កាត់នេះ ដោយផ្អែកទៅលើប្លង់ធ្វើកាលបរិច្ឆេទអគារផ្សេងៗ។ ដូចពណ៌ដែលមានបង្ហាញជូននៅទីនេះ ពណ៌ក្រម៉ៅបញ្ជាក់ពីកាលបរិច្ឆេទនៃសំណង់ពីឆ្នាំ១៩២០ ដល់ឆ្នាំ១៩៣០ និងជាបន្តបន្ទាប់ទៅទៀត ពណ៌កាន់តែភ្លឺឡើងៗ រហូតដល់បន្ទាប់ពីសម័យសង្គ្រាមខ្មែរក្រហម និងពីឆ្នាំ ១៩៨០ ដល់ឆ្នាំ២០០៥។

ស្លាយលេខ១៧៖

ប្លង់ដែលមានស្ថាបត្យកម្មល្អៗ បង្កើតឡើងទៅតាមលក្ខខណ្ឌសមស្របដែលជាសេចក្តីសង្ខេបនៃរាល់ការសិក្សាពីមុនៗមក៖

• ការសិក្សាប្រវត្តិសាស្ត្រ
• ការសិក្សាឋានៈលេខា
• ការសិក្សាស្ថាបត្យកម្ម
• ការសិក្សាធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ

ស្លាយលេខ១៨៖

ប្លង់អភិរក្សពិតប្រាកដមានរួមបញ្ចូល៖

• សំណង់អគារ និងលំហដែលត្រូវការពារ
• លំហ និងអគារដែលត្រូវជួសជុលឡើងវិញ
• អគារ និងលំហដែលត្រូវជួសជុលឡើងវិញក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ
• ផ្នែកដែលត្រូវរៀបចំ ឬក៏លើកតម្លៃឡើងវិញ

ស្លាយលេខ១៩៖

អនុសាសន៍៖ ជូនចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់ទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់ការពារ ប្លង់អភិរក្សរួមបញ្ចូលនូវការចង្អុលបង្ហាញផ្នែកស្ថាបត្យកម្មទៅតាមទីតាំងរបស់អគារនៅក្នុងដីមួយឡូ

ស្លាយលេខ២០៖ ទៅតាមការជួសជុលដំបូល និងគ្រឿងដំបូល

ស្លាយលេខ២១៖ ទៅតាមការជួសជុលជញ្ជាំងខាងមុខ

ស្លាយលេខ២២៖ ប៉ុន្តែក៏ទៅតាមស្លាកផ្សព្វផ្សាយប្រភេទទំហំ និងទិសរបស់អគារនីមួយៗដែរ

ស្លាយលេខ២៣៖ ប្លង់អភិរក្សក៏ជាគម្រោងនៃការលើកតម្លៃមួយដែរ។ នៅក្នុងន័យនេះ ប្លង់នេះក៏ស្នើផងដែរនូវប្លង់ចរាចរណ៍យានយន្ត និងផ្លូវធ្វើដំណើរថ្មើជើង

ស្លាយលេខ២៤ និង ២៥៖ ព្រមទាំងសំណើរៀបចំតំបន់នេះឡើងវិញ៖ ដូចជាសម្រាប់ផ្សារចាស់ គឺយើងមានសេនារីយោច្រើន ដែលត្រូវបានសិក្សារៀបចំលើកតម្លៃបេតិកភណ្ឌផង និងលើកតម្លៃមុខរបបរកស៊ីរបស់ប្រជាជនផង។

ស្លាយលេខ២៦៖ ប្លង់ផែនការបណ្តុះបណ្តាល

ផែនការបណ្តុះបណ្តាល គឺតាមពិតទៅជាកម្មវិធីផ្ទេរជំនាញ និងសមត្ថភាពពីខ្មែរទៅខ្មែរដូចគ្នា។ អង្គភាពបេសសកម្មបេតិកភណ្ឌដែលមានស្ថាបត្យករ និងបុរាណវិទូ ៦នាក់ បានទៅរៀន និងទទួលសញ្ញាបត្រពីសាលាបេតិកភណ្ឌ និងផ្ទេរសមត្ថភាពជូនដល់និស្សិតវ័យក្មេងដែលជ្រើសរើសចេញមកពីអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃគម្រោងនេះ។

ផែនការបណ្តុះបណ្តាលត្រូវបានបង្កើតឡើងទៅតាមគោលការណ៍សាមញ្ញចំនួន៣៖

• ការផ្តល់នូវវិធីសាស្ត្រ និងឧបករណ៍ជាជាងផ្តល់នូវរូបមន្តសុទ្ធសាត
• ការផ្គូរផ្គងផ្ទាល់ទៅនឹងបញ្ហាជាក់ស្តែង
• ការសម្របខ្លួនជាប់ជានិច្ចទៅនឹងមូលដ្ឋានជាក់ស្តែង ផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រើប្រាស់ករុកោសល្យ ដោះស្រាយបញ្ហាដែលជួបប្រទះនៅក្នុងលំហាត់ដែលជាបេសសកម្មរបស់ក្រុមការងារ។

ស្លាយលេខ២៧៖

ក្រុមសិកា្ខកាម គឺមាននិស្សិតវ័យក្មេងមួយក្រុមដែលរៀនជិតចប់ នឹងមកទទួលការបណ្តុះបណ្តាលពីអ្នកជំនាញរបស់បេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ។

ការធ្វើការរួមគ្នានេះ គឺប្រព្រឹត្តទៅដោយប្រើប្រាស់ជំនាញកម្រិតខ្ពស់សំដៅទៅអនុវត្តឲ្យបានសម្រេចនូវគោលដៅសំខាន់ៗ ដែលគឺជាខ្សែបន្ទាត់ដឹកនាំការងារបណ្តុះបណ្តាលនេះ។ គោលដៅបន្ទាប់បន្សំមានការប្រែប្រួលទៅតាមបរិបទ។

ដូចដែលខ្ញុំបានបង្ហាញនៅខាងដើមហើយ ការផ្ទេរសមត្ថភាពត្រូវបានប្រព្រឹត្តទៅជា ៨ដំណាក់កាល។

• ការបង្កើតសលកបត្រជំរឿន
• ការធ្វើអត្តសញ្ញាណកម្មបេតិកភណ្ឌ និងប្រភេទនៃសំណង់
• ការសិក្សាសំណង់បេតិកភណ្ឌដែលមានលក្ខណៈល្អឯក
• ការសិក្សាអំពីទេសភាព
• ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
• ការកំណត់នូវបញ្ហា៖

- ប្លង់ស្ថាបត្យកម្មល្អៗ

- ប្លង់អភិរក្ស និងលើកតម្លៃ

- ការលើសំណើ និងអនុសាសន៍

ស្លាយលេខ២៨៖ ការងារនៅនឹងមូលដ្ឋានជាមួយនាយិកានាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍ក្រុងរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងក្រុមការងាររបស់បេសសកម្មបេតិកភណ្ឌ។

ជិតដល់ចុងបញ្ចប់នៃកម្មវិធី យើងឃើញថា ពេលវេលាដែលគិតទុកសម្រាប់ការបណ្តុះបណ្តាលនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃគម្រោងនេះមានរយៈពេលខ្លីពេក ពោលគឺតែ ៦ខែប៉ុណ្ណោះ។

(Dia1) : D’abords je me permet de parler sur le patrimoine urbain de l’époque coloniale. Le Cambodge est l’un des pays qui est riche en patrimoine culturel, matériel et immatériel. Trois sites sont classés dans le patrimoine mondial de l’Unesco depuis 1992, le site d’archéologie d’Angkor, le temple de Preah Vihear en 1998 et récemment en Juillet 2017, le groupe du temple de Sambor Prei Kuk. Ces types du patrimoine sont connues internationalement.

Par contre, le patrimoine du 20^ème siècle est peu connue. Le ministère de la culture et des beaux-arts cambodgien, en travaillant étroitement avec la France, ministère des affaires étrangère et du développement, ministère de la culture et de la communication français, ainsi que l’ambassade France au Cambodge, ont formé une équipe de fonctionnaires du ministère : architectes et archéologue, depuis l’an 2005 dans le domaine de la Conservation et de restauration du patrimoine bâti du 20^ème siècle. Cette équipe travaille sur les inventaires du patrimoine de l’époque du protectorat à Phnom Penh. Elle a donné des conseils de rénovation ou restauration, a proposé un plan de sauvegarde et de mise en valeur du quartier historique…etc. Selon ces expériences, l’équipe a aussi travaillé sur le plan de sauvegarde du vieux quartier à Siem Reap avec une formation des personnels du DDPU de l’APSARA. Je vais vous montrer en détail ce travail dans les diapos suivantes.

(Dia 2) : La Mission du Patrimoine :

Comme je soulève précédemment, le Centre du Patrimoine du ministère de la culture et des beaux-arts, il y a deux entités, l’une est l’Ecole du Patrimoine créé en 2007 et l’autre c’est la mission du Patrimoine créé en 2005 dans le cadre d’un projet issu de la coopération entre le Royaume du Cambodge et l’Ambassade de France au Cambodge (projet Fonds de Solidarité Prioritaire).

L’objectif de la Mission du Patrimoine est de faire reconnaître le patrimoine du Cambodge, en particulier le patrimoine post angkorien afin d’en assurer la protection et la conservation.

Il s’agit du patrimoine urbain, religieux et vernaculaire.

(Dia 3) :

Cela se fait d’abord par une identification rigoureuse et des inventaires scientifiques. Exemple qui montre ici, un repérage des bâtiments patrimoniaux dans l’ancien quartier de Phnom Penh. Et les fiches d’inventaires décrient de l’organisation de la parcelle au bâtiment : localisation, affection, matériaux et techniques de construction ainsi l’état de conservation du bâtiment.

(Dia 4) :

L’objectif final de ce travail est de développer des outils de sauvegarde.

Dans le domaine du patrimoine urbain il s’agit du Plan de Sauvegarde qui est l’aboutissement d’un long processus d’analyse, passant par la documentation, l’étude de la topographie historique, le recensement et la datation.

(Dia 5) :

Cette expertise acquise permet à la Mission d’apporter des conseils aux particuliers et aux décideurs sur des sujets précis, comme la restauration d’un immeuble, ici un immeuble de 1918 à Phnom Penh.

(Dia 6) :

Ou même, comme pour l’Immeuble du Centre Audiovisuel Bophana appartenant au Ministère de la Culture et des Beaux-arts d’assurer les travaux de restauration et d’aménagement.

(Dia 7) :

Par son appartenance au Centre du Patrimoine, un rôle important de la Mission du Patrimoine est le transfert de compétence vers les agents des institutions des provinces du Cambodge.

Le projet du vieux marché « Psar Chas », dirigé par L’APSARA et financé par l’AFD entre ainsi parfaitement dans les compétences de la Mission du Patrimoine et répond à sa vocation d’organisme de formation.

Le rôle qui a été fixé à la mission du patrimoine était ainsi double :

• Réaliser le plan de sauvegarde du quartier du Psar Chas
• Former une équipe de l’ANA (DDPU)

Durée de la mission : 1 an prolongé de 3 mois

(Dia 8) : Les résultats de l’étude du Psar Chas :

Je vais vous présenter rapidement les résultats de l’étude du Psar Chas sous trois angles :

• La connaissance : L’amélioration de la connaissance par la mise en évidence de la topographie historique du quartier ;
• La gestion : La réalisation de l’outil de gestion du quartier ;
• La formation : Une première expérience, dans ce domaine, de transfert de compétences de cambodgiens à cambodgiens

(Dia 9) : La connaissance d’abord

L’étude menée par la Mission du Patrimoine a mis en évidence la topographie historique du quartier. La recherche des cartes et des photos est assez difficile car la plupart des documents sont détruit pendant la guerre. Mais malgré tout, on a trouvé un plan du projet urbain fait en 1920 qui a bien montré la division de trois quartier successives : le 1^er quartier correspond au quartier commercial avec le marché, le quartier résidentiel et le quartier administratif.  

Ces données sont inédites à ce jour :

Elles établissent que le quartier du Psar Chas est conçu dés l’origine – en 1920 – sur un plan rigoureux de type « lotissement » qui appartient à la logique générale de développement urbain de Siem Reap.

Dia 10 : La délimitation de la zone d’étude

Une fois la zone d’étude déterminée, il convient d’identifier les divers îlots qui la constituent. Chaque îlot est nommé par une lettre alphabétique de « A à K ». Puis à l’intérieur de chaque îlot divise en bloc. Chaque bloc est désigné par un numéro romain : I, II, III. etc. Lorsqu’il existe plusieurs parcelles au sein d’un même bloc, elles sont chacun désignées par un numéro latin, 1,2,3…etc.

Dia 11 :

La nature du patrimoine urbain du quartier de Phsar Chas, dont l’étude a révélé que sa conception est basée sur le mode du lotissement, est apparue très vite comme nécessitant le développement des fiches par immeuble en fiches par bloc d’immeubles puis par îlot. Le programme de recensement s’est effectué à trois échelles : fiches de recensement général, fiches d’inventaire simples, et fiches d’inventaire détaillés.

Les fiches de recensement sont la première étape à l’établissement du plan de sauvegarde. Elle nous permet d’évaluer la période de construction des bâtiments et de proposer une première classification selon différents critères :

• Appréciation l’objectif du degré d’élaboration du bâtiment. Sa conception et son style architecturale.
• Relève de la situation urbaine du bâtiment. Il porte sur l’appartenance ou non de l’immeuble à un ensemble homogène ou rare dans son environnement, sur son implantation dans une perspective ou à l’angle d’un îlot. Ce critère joue un rôle particulier pour le degré de protection

Dia 12

L’analyse des fiches de recensement a permis la mise en évidence des principes de conception de ce quartier :

• Modèle d’habitation : compartiment
• Morphologie : vocation commerciale du lieu
• Caractéristique du compartiment : mixité de sa fonction

Dia 13 :

• Une trame de 4 :00m, se compose d’une galerie ouverte sur rue, d’un bâtiment principal, d’une cour, et le bâtiment annexe. La fonction du compartiment est simple, le bâtiment principal sert au commerce au rez de chaussée et habitation au premier étage. Tans dit que le bâtiment annexe sert la cuisine et de pièce sanitaire.

Dia 14 : Une typologie du bâti

La typologie du bâti imposée par l’implantation sur la même trame selon des règles rigoureuses d’organisation interne où se reconnaît la nécessité sanitaire :

• Maison principale avec ou sans galerie
• Cour intérieure
• Annexes de service

Ce quartier a constitué de trois types principaux avec chacun développe encore en deux ou trois variantes.

Dia 15 :

Les résultats de l’étude permettent d’affirmer que dés l’origine, le plan urbain et les constructions relèvent d’une régulation, voire d’une normalisation rigoureuse, établie sur :

• Une trame régulière qui fixe le réseau viaire et le parcellaire. La trame est de quatre mètres et permet de composer l’ensemble des îlots autour de l’élément central majeur qu’est le marché.
  • Installation des deux grands axes
  • Puis des axes secondaires sur la trame, qui vont former les ruelles
  • Et permettre de définir précisément l’implantation des constructions

Dia 16 :

Un plan de composition du quartier appuyé sur un plan de datation des immeubles. Comme le montrer ici, la couleur plus foncé indique la date de construction du 1920 au 1930, et successivement le plus claire jusqu’à après la guerre de Khmer rouge, du 1980 au 2005.  

Dia 17 :

Le plan d’Intérêt architectural établi sur des critères adaptés qui fait la synthèse de toutes les études antérieures :

• Etude historique
• Etude topographique
• Etude architecturale
• Etude diagnostic

Dia 18 :

Le plan de sauvegarde proprement dit intégrant :

• Les immeubles et espaces à protéger,
• Les espaces et immeubles à réhabiliter,
• Les immeubles et espaces à restituer,
• Les secteurs à aménager ou à mettre en valeur,

Dia 19 :

Recommandations : À l’intention de tous les usagers du secteur protégé, le plan de sauvegarde intègre des prescriptions architecturales :

• Sur l’implantation du bâti à l’intérieur de chaque parcelle,

Dia 20 :

• Sur le traitement des toitures et couvertures

Dia 21 :

• Sur le traitement des façades,

Dia 22 :

• Mais également sur les enseignes, leur nature, leur taille et leur disposition,

Dia 23 :

Le plan de sauvegarde est aussi un projet de Mise en Valeur.

À ce titre, il propose aussi : Un plan des circulations automobiles et piétonnes

Dia 24-25 :

Ainsi que des propositions d’aménagement de zones : Comme pour le Psar Chas où plusieurs scénarios ont été étudiés, ménageant à la fois la mise en valeur du patrimoine et l’activité commerciale.

Dia 26 : LE PLAN DE FORMATION

Le plan de formation est en réalité un programme de transfert de compétences de cambodgiens à cambodgiens, 

De l’équipe de la Mission du Patrimoine, composée de 6 architectes et archéologues, tous diplômée de l’Ecole du Patrimoine, vers de jeunes étudiants recrutées par l’ANA dans le cadre du projet.

Le plan de formation a été établi selon trois principes simples :

• L’apport de méthodes et d’outils plutôt que de recettes,
• Une confrontation directe aux problèmes réels,
• Une adaptation permanente au terrain, privilégiant l’utilisation pédagogique des problèmes rencontrés dans l’exercice des missions de l’équipe.

Dia 27 :

L’équipe apprenante est constituée d’un groupe de jeunes étudiants en fin de parcours auxquels sont associés les professionnels de la Mission du Patrimoine.

Ce binôme est conduit par une expertise de haut niveau vers la réalisation des objectifs principaux qui restent présents comme un fil rouge. Les objectifs secondaires varient selon les contextes.

Comme montrer au début, le transfert de compétences s’est déroulé en 8 étapes.

• Réalisation des fiches de recensement,
• Identification du patrimoine et typologie,
• L’étude des éléments remarquables du patrimoine,
• L’étude Paysagère,
• Le diagnostic,
• La définition des enjeux :
  • Le plan d’intérêt architectural
  • Le plan de sauvegarde et de mise en valeur :
  • Les propositions et recommandations :

Dia 28 :

Le travail de terrain avec la directrice du DDPU de l’APSARA et l’équipe de la mission du Patrimoine.

On a trouvé vers la fin que le temps de formation réservé dans le cadre de ce projet était très court : 6 mois.